Thank you, Llywydd. I am very pleased to open this debate on the initial report of the Culture, Welsh Language and Communications Committee on broadcasting in Wales, ‘The Big Picture’. Thank you to the clerks and the Assembly Members of all parties for their hard work on the committee.

Despite the Assembly’s current lack of formal powers in this area, I believe there is now a consensus that the BBC and other media organisations operating in Wales need to be publicly accountable to the National Assembly for their responsibilities and commitments to Wales. Broadcasters wield enormous cultural and political influence in Wales, and the widely acknowledged absence of a strong, home-grown commercial and print media makes public scrutiny of their role even more important. While we expect and welcome broadcasters and the media to hold us to account as politicians, the Assembly also has a clear and legitimate interest in holding public service broadcasters themselves to account. Public service broadcasters have a clear cultural obligation to portray Wales and Welsh society in a way that holds up a mirror to this country and shows citizens here, in the rest of the UK, and across the world, who we are as a nation. I hope that the Culture, Welsh Language and Communications Committee will provide the necessary focus for holding our public service broadcasters to account.

Nid yw’r adroddiad sydd ger ein bron heddiw yn ganlyniad ymchwiliad gan bwyllgor penodol. Yn lle hynny, ar ôl cymryd tystiolaeth gan nifer o ffigyrau a sefydliadau allweddol ym maes darlledu, yng Nghymru a thu hwnt, mae’n crynhoi ein safbwyntiau cychwynnol ar rai o’r materion allweddol. Dyma yw ein cyfraniad cyntaf i’r hyn y gobeithiaf y bydd yn ddadl barhaus ynglŷn ag a yw Cymru’n cael y cyfryngau y mae’n eu haeddu. Mae’n darparu sylfaen ar gyfer gwaith â mwy o ffocws rydym eisoes wedi’i ddechrau ac y bwriadwn ei wneud drwy gydol y Cynulliad hwn. Er enghraifft, rydym wedi cynnal ymchwiliad ar ddyfodol S4C—rydym yn cynnal ymchwiliad, dylwn ddweud—ac rydym yn gobeithio cyhoeddi ein casgliadau cyn toriad yr haf er mwyn dylanwadu ar ganlyniad adolygiad yr adran dros ddiwylliant, y cyfryngau a chwaraeon y gobeithiwn ei fod ar fin digwydd o gyllid a chylch gwaith S4C yn y dyfodol.

Rydym yn pryderu ynglŷn â dirywiad parhaus cyfryngau lleol a newyddiaduraeth leol yng Nghymru, ac rydym hefyd wedi dechrau ymchwiliad yn y maes hwn, ac rwy’n gobeithio y bydd yn argymell atebion go iawn a pharhaol.

Mae angen mwy o ystyriaeth i rôl radio yng Nghymru. Ychydig iawn o gynnwys Cymreig penodol neu newyddion Cymreig y mae rhai o’r gorsafoedd radio cyhoeddus a masnachol mwyaf poblogaidd sy’n gweithredu yng Nghymru yn eu darparu. Mae hwn yn faes arall lle rydym yn bwriadu gwneud gwaith mwy manwl.

Lord Tony Hall, the director general of the BBC, will be giving evidence to the committee once again on 28 June. In evidence to the committee in March this year, Lord Hall reiterated a commitment to additional funding for English-language broadcasting in Wales. As to how much that extra funding should be, we recommended, like a previous Assembly committee, the Institute of Welsh Affairs and the Welsh Government itself, that an additional £30 million should be provided annually. Extra funding at this level would have potentially allowed for a doubling of output and for BBC Wales to produce quality programmes that have a better chance of earning a place on the BBC’s network.

Ers i ni gyflwyno adroddiad, mae’r Arglwydd Hall wedi ymateb gydag £8.5 miliwn ychwanegol ar gyfer darlledu Saesneg yng Nghymru. Er bod unrhyw gynnydd i’w groesawu wrth gwrs, yn bersonol rwy’n siomedig ei fod gryn dipyn yn llai na’r £30 miliwn y mae’r pwyllgor wedi galw amdano. Rwyf hefyd yn siomedig fod y cyllid ychwanegol ar gyfer Cymru gryn dipyn yn llai na’r £40 miliwn ychwanegol y mae BBC Scotland yn mynd i’w gael, gan gynnwys cyllid ar gyfer sianel deledu ychwanegol wedi’i neilltuo ar gyfer yr Alban, yn enwedig gan fod Ofcom wedi dweud wrthym—wrth ein pwyllgor—fod yr Alban wedi’i gormynegeio mewn perthynas ag ariannu ar gyfer y rhwydwaith. Mae’r angen am sianel bwrpasol ar gyfer Cymru yn fater ar gyfer trafodaeth, ac nid ydym wedi ei chael eto, ond mae’r gwahaniaeth yn y swm o gyllid ychwanegol yn arwyddocaol ac yn galw am eglurhad pellach. Rwy’n sicr y bydd y pwyllgor yn sicrhau bod yr Arglwydd Hall yn rhoi’r esboniadau hynny ymhen pythefnos.

It is fair to note that Wales has secured more than its population share of spending by the BBC. In large part, this reflects the considerable success of the Roath Lock complex and the programmes made there. However, much of this spending does little to reflect a distinctly Welsh identity and viewpoint. We also have concerns about the future of Roath Lock once guaranteed commissions from the BBC come to an end. There are also concerns that have just been raised with regard to the fact that ‘The Wales Report’ is coming to an end, and that we need to recommission that political programme. We need more political programmes, not just a dilution of the ones that we already have.

On radio, the news output of popular BBC radio stations like Radio 2 and Radio 1 does little to promote the very distinctive news agenda in Wales—and we saw that during the general election, too—and can often reinforce or create more confusion about the responsibility for political decisions across the nations of the UK. So, we have recommended a Wales news opt-out for Radio 2 and Radio 1. And this, we understand, will be considered as part of the BBC’s news review and I look forward to the outcome of that.

O ran cefnogaeth y BBC i newyddiaduraeth leol, rydym yn falch fod y BBC yn edrych o ddifrif ar ffyrdd o helpu i wella craffu ar ddemocratiaeth leol yn y DU. Fodd bynnag, mae gennym amheuon ynglŷn â sut y maent yn ymdrin â hyn. Mae hwn yn faes y bwriadwn graffu ymhellach arno fel rhan o’n hymchwiliad i newyddiaduraeth leol yng Nghymru. Rwy’n meddwl—o’m rhan i beth bynnag—fod gennyf amheuon yma ynglŷn ag os yw newyddiadurwyr yn cael eu lleoli mewn llefydd fel Media Wales, a fyddent yn gweld y byddai arian y BBC yn darparu ar eu cyfer o bosibl, drwy allu cymryd rhai o’r swyddi sydd ganddynt ar hyn o bryd yn y sefydliadau hynny yn ôl. Ni fyddem am weld hynny’n digwydd ar unrhyw lefel, a byddwn yn gobeithio y byddai’r Gweinidog yn cytuno ynglŷn â hynny.

In terms of the governance of the BBC, the committee had a number of concerns about the new governance arrangements for the BBC. For instance, that the director of BBC Cymru Wales will no longer be a member of the BBC’s main board; that insufficient weight has been given to the audience’s view in the new BBC governance structures; and whether the resurrected post of BBC director of the nations and regions is the best way forward, as we are not convinced that one individual can carry out this role effectively. Perhaps Lord Hall will have some information that can ease our minds in that regard, but at present, we don’t think that that’s been strongly said.

Gwrandawiadau cyn penodi: gwn fod Lee Waters wedi bod ar flaen y gad ar hyn. Fodd bynnag, rydym yn falch o nodi bod angen caniatâd Llywodraeth Cymru yn awr cyn y gellir penodi aelod bwrdd newydd y BBC ar gyfer Cymru. Ond argymhellodd ein hadroddiad y dylid cael gwrandawiad cyn penodi ar gyfer y swydd hon, ac y dylai’r enwebai ateb cwestiynau gan y pwyllgor cyn i Weinidogion Cymru benderfynu a ydynt am roi eu cydsyniad i benodi’r sawl a enwebwyd ai peidio. Ers cyhoeddi ein hadroddiad, mae Llywodraeth Cymru, wrth gwrs, wedi ymatal rhag rhoi ei chydsyniad i benodi’r ymgeisydd a enwebwyd ar gyfer y rôl hon. Deallaf fod y broses benodi yn cael ei hailgynnal felly. Mae ymateb Llywodraeth Cymru i’n hadroddiad wedi derbyn yr egwyddor o wrandawiad cyn penodi. Felly, nid yw’n ymddangos i mi fod unrhyw reswm ymarferol pam na all y Gweinidog roi ymrwymiad syml yma heddiw na fydd yn rhoi ei gydsyniad i benodiad hyd nes y ceir cyfle i gynnal gwrandawiad pwyllgor gyda’r ymgeisydd a enwebwyd. Ni fyddai hyn yn cael gwared ar hawl Gweinidogion i gadarnhau’r penodiad, ond byddai’n caniatáu iddynt ystyried barn y pwyllgor cyn gwneud y penderfyniad hwnnw.

As I mentioned earlier, the committee is currently undertaking an inquiry into the DCMS review of the remit, funding and accountability of S4C, so I don’t intend to cover this aspect of our report in detail today. But we have said that the real-terms cuts to S4C’s budgets since 2010 are severe and disproportionate. These cuts have led to a situation where 57 per cent of S4C’s programmes are now repeats. This is far too high and is a matter of considerable concern to the committee.

S4C has willingly appeared before Assembly committees. While this is welcome, it is no less than we would expect. However, we are pleased that S4C has recognised its accountability to the National Assembly and has agreed to formalise the relationship by laying its annual reports and audited accounts before the Assembly. The motion that we are debating today will enable those documents to be laid before the Assembly in future, and will provide a regular focus for scrutiny of S4C by the committee and the Assembly.

Yn yr amser sydd gennyf yn weddill, fe soniaf yn fyr am ITV Cymru. Mae’n bosibl eu bod yn rhan o gwmni preifat, ond mae’n dal i fod i raddau helaeth yn ddarlledwr gwasanaeth cyhoeddus gyda rhwymedigaethau i’r cyhoedd y mae’n eu gwasanaethu. Mae ITV wedi nodi ei fod yn rhagori ar ofynion ei drwydded ar gyfer cynulleidfaoedd yng Nghymru. Er y gallai hynny fod yn wir, mae’r gwasanaeth trydedd sianel yn yr Alban sydd mewn dwylo annibynnol unwaith eto wedi cynyddu ei ddarpariaeth nad yw’n newyddion yn y blynyddoedd diwethaf, ond mae darpariaeth ITV Cymru wedi dirywio. Byddwn yn annog ITV i feddwl am arddel safbwynt mwy rhagweithiol o ran darparu cynnyrch sy’n fwy penodol Gymreig. Er y gallwn eu canmol am raglenni fel ‘Aberfan’ ar y rhwydwaith, rwy’n credu bod llawer mwy i’w wneud.

Wel, roeddwn yn mynd i ddatgan buddiant gan fod fy mrawd yn newyddiadurwr ar ‘Channel 4 News’, ond efallai y bydd yn ddiolchgar i wybod nad wyf yn mynd i siarad rhagor, er mwyn gadael i’r Aelodau eraill gyfrannu. Rwy’n sicr y gall Aelodau eraill hefyd sôn am Ofcom a’u rolau newydd mewn perthynas â’r BBC a’u rôl yma yng Nghymru yn y dyfodol.

Thank you very much to the Members who have been part of this debate. I hope that we can have more debate in future.