6. 5. Statement: Tax Devolution and the Fiscal Framework

Part of the debate – in the Senedd at 2:56 pm on 5 July 2016.

Alert me about debates like this

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:56, 5 July 2016

(Translated)

Thank you, Llywydd. In 2018 the Welsh Government, at a national level, will raise its own money to spend on public services for the first time in almost 800 years. This will happen when stamp duty land tax and landfill tax are devolved. This marks an important step in our devolution journey and will be a significant change in the way in which public services are funded.

My predecessor, Jane Hutt, began the process of preparing for this change with the introduction of what is now the Tax Collection and Management (Wales) Act 2016. This legislation was passed unanimously by the fourth National Assembly. To realise the potential of these devolved taxes in full, the Welsh Government will introduce two further Bills. One will be on the land transaction tax and anti-avoidance of devolved taxes and the other will be on the landfill disposals tax.

The Welsh taxes will be fair, and we will ensure that they are as simple as they can be. They will provide stability and certainty to taxpayers and will support jobs and growth. I will focus on our commitments to the well-being of future generations in the development and implementation of our tax policy.

A draft of the land transaction tax and anti-avoidance of devolved tax Bill is published today. This is a long and technical Bill. By publishing a draft of this Bill, I hope that it will give Assembly Members, interested stakeholders and the public time to familiarise themselves with the aims and the structure of its provisions before it is introduced into the Assembly in the autumn.

The public consultation on both the land transaction tax and the landfill disposals tax highlighted the desire for consistency with current UK taxes. Llywydd, I want to be clear: we will not change anything for change’s sake. Our proposals are designed to ensure that the situation becomes more efficient and effective and to ensure a focus on Welsh needs and priorities.

Lywydd, ers diwedd yr ymgynghoriad ar ein deddfwriaeth arfaethedig, ynglŷn â threth trafodiadau tir, rwy’n ymwybodol o'r newidiadau y mae Llywodraethau’r DU a’r Alban wedi eu gwneud i’w trethi eu hunain, yn enwedig y dreth ychwanegol ar ail gartrefi. Ymgynghorwyd ynglŷn â'r newidiadau yn y DU yng Nghymru a Lloegr eleni, ac ar hyn o bryd mae'r ddeddfwriaeth ar ei ffordd drwy Senedd y DU. Byddaf yn cyhoeddi ymgynghoriad technegol am ddull polisi Cymru i sicrhau bod trethdalwyr, asiantau a rhanddeiliaid ehangach yn cael cyfle i gyfrannu eu barn ynglŷn â sut y gallai hyn weithio yng Nghymru, gyda'r bwriad o gyflwyno hyn yn ystod y broses o graffu ar y dreth trafodiadau tir a’r Bil gwrth-osgoi trethi datganoledig.

I droi yn awr at y dreth gwarediadau tirlenwi, defnyddir elfen ar dreth bresennol y DU i gefnogi cronfa cymunedau tirlenwi. Yn ystod yr ymgynghoriad cyhoeddus ar ddisodli’r dreth honno yng Nghymru, cafwyd amrywiaeth eang o safbwyntiau ynghylch yr hyn a ddylai ddigwydd i'r gronfa ar ôl datganoli'r dreth. Mae'r gronfa wedi chwarae rhan bwysig wrth gefnogi cymunedau sy'n agos at safleoedd tirlenwi ac rwy'n falch o gadarnhau y prynhawn yma fy mod i’n bwriadu sefydlu cynllun cymunedau treth gwarediadau tirlenwi i barhau â'r gwaith gwerthfawr hwn yng Nghymru.

Lywydd, bydd Aelodau'n ymwybodol fy mod yn ddiweddar wedi cadarnhau fy mhenderfyniad mai Awdurdod Refeniw Cymru fydd yn arwain y gwaith o gasglu a rheoli’r dreth trafodiadau tir a’r dreth gwarediadau tirlenwi a byddant yn gweithio'n uniongyrchol gyda Chyfoeth Naturiol Cymru ar gydymffurfiad a gorfodi'r dreth gwarediadau tirlenwi. Byddwn yn cynnal ein perthynas adeiladol a chadarnhaol gyda Chyllid a Thollau EM i ddatblygu sgiliau, arbenigedd a gallu o fewn Cymru ym maes gweinyddu treth. Rwy’n disgwyl i Awdurdod Refeniw Cymru ddarparu gwasanaeth o safon uchel i alluogi trethdalwyr Cymru i dalu'r swm cywir o dreth ar yr adeg gywir, yn ogystal â bod yn gadarn ynglŷn ag osgoi talu trethi. Yn yr hydref, bydd y broses o benodi cadeirydd Awdurdod Refeniw Cymru yn dechrau. Bydd y cadeirydd yn gweithio ochr yn ochr â chyfarwyddwr gweithredu Awdurdod Refeniw Cymru i greu'r tîm arweinyddiaeth cywir. Rwy’n rhagweld y bydd y bwrdd llawn wedi’i sefydlu chwe mis cyn i'r awdurdod ddechrau ar y gwaith o gasglu a rheoli trethi datganoledig Cymru.

Ar ôl i’r trethi datganoledig gael eu cyflwyno, bydd rhan o gyllideb Llywodraeth Cymru yn y dyfodol yn dibynnu ar refeniw trethi datganoledig. Gan na fydd Llywodraeth y DU yn cael y refeniw hwnnw mwyach, gwneir gostyngiad cyfatebol i grant bloc Cymru. Bydd y fethodoleg ar gyfer cyfrifo hyn wedi’i nodi mewn fframwaith cyllidol newydd i Gymru, a drafodir â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys ac rwy’n credu y dylai fod gan y Cynulliad hwn y pŵer i’w dderbyn neu ei wrthod. Bydd y trafodaethau hyn yn ystyried sut y dylai'r addasiad i grant bloc Cymru adlewyrchu datganoli llawn treth dir y dreth stamp a threth tirlenwi a sut y dylai weithredu os caiff treth incwm ei datganoli’n rhannol. Yn rhan o'r trefniadau newydd, byddaf hefyd yn ceisio cael eglurhad manwl o sut y defnyddir y llawr cyllid ac am gynnydd yn ein terfyn benthyca cyfalaf.

Lywydd, yn ystod y tymor diwethaf, roedd consensws cryf yn bodoli ar draws y Cynulliad hwn am yr angen i sicrhau bargen ariannu deg i Gymru ochr yn ochr â'n cyfrifoldebau cyllidol newydd. Mae’r consensws hwnnw wedi bod yn fantais ymarferol yn ein trafodaethau â’r Trysorlys. Bydd fframwaith cyllidol synhwyrol yn paratoi'r ffordd i gyflwyno cyfraddau treth incwm i Gymru—penderfyniad yr wyf yn glir y dylai ddal i gael ei wneud gan y Cynulliad Cenedlaethol.

O ystyried y ffaith bod treth teithwyr awyr wedi’i hepgor o Fil Cymru, byddwn yn parhau i bwyso am, o leiaf, ddatganoli treth teithwyr awyr pellter hir uniongyrchol i Gymru. Byddai hyn yn sicrhau cydraddoldeb â Gogledd Iwerddon.

Presiding Officer, taxes fund the Welsh public services that we all rely on. The devolution of taxes will provide Wales with the opportunity to take a more rounded, integrated and long-term view of its finances. The ability to raise taxes provides Wales with an opportunity to involve people in decisions about the levels and extent of raising revenue and also about decisions about how that money is to be spent, and I look forward to hearing Assembly Members’ comments this afternoon. Thank you.